Thận hư là một hội chứng lâm sàng và sinh hóa xảy ra khi cầu thận bị tổn thương gây phù, protein niệu cao, rối loạn lipid máu…Bên cạnh thực hiện các phương pháp điều trị thì chế độ ăn uống chăm sóc bệnh nhân bị thận hư cũng rất quan trọng. Vậy thận hư nên ăn gì, kiêng gì?
Nội dung bài viết
Ảnh hưởng của chế độ ăn đến hội chứng thận hư
Hội chứng thận hư là một tình trạng được đặc trưng bởi sự mất protein vào nước tiểu (được gọi là protein niệu) do tăng tính thấm của cầu thận và phù nề. Điều này dẫn đến mức protein thấp trong máu. Nồng độ protein trong máu thấp dẫn đến việc rút chất lỏng thành các mô mềm.
Một dạng nặng hạ đường huyết có thể gây ra một số bệnh thứ phát như cổ trướng (ứ nước trong khoang bụng), tràn dịch màng phổi (tích tụ dịch giữa phổi và ngực) hoặc cholesterol cao. Nó cũng có thể dẫn đến việc giữ nước ở các bộ phận khác của cơ thể như mí mắt, chi dưới, v.v.
Hội chứng thận hư chủ yếu là do tổn thương thận. Điều này dẫn đến sự gia tăng nồng độ protein trong nước tiểu. Ở người lớn, nó có thể được gây ra do viêm cầu thận hoặc tổn thương cầu thận trong khi ở trẻ em có khả năng gây ra bởi bệnh thay đổi tối thiểu (bệnh thận được đánh dấu bởi sự mất protein bất thường qua nước tiểu).
Chế độ ăn uống không phải nguyên nhân gây nên hội chứng thận hư tuy nhiên một số loại thực phẩm bạn tiêu thụ hàng ngày có thể làm nặng thêm các triệu chứng và gây ra các biến chứng nguy hiểm như cao huyết áp, suy thận, tăng chất béo trong máu…
Việc thay đổi chế độ ăn là điều rất cần thiết để tránh làm tổn thương thận. Vì bản chất của hội chứng thận hư là thiếu hụt protein nên nhiều bệnh nhân có xu hướng ăn nhiều thực phẩm giàu protein. Tuy nhiên chế độ ăn giàu protein không được các bác sĩ khuyến khích đối với bệnh nhân bị hội chứng thận hư
Nạp quá nhiều protein vào cơ thể có thể ảnh hưởng đến các đơn vị lọc của thận. Lượng protein thấp hoặc trung bình được khuyến nghị tùy thuộc vào tình trạng nặng nhẹ của bệnh nhân. Để xác định chính xác nhu cầu ăn uống bổ sung protein bao nhiêu bạn hãy đi khám và tham khảo ý kiến của bác sĩ
Chế độ ăn hạn chế natri cũng được khuyến khích đối với hội chứng thận hư. Có nhiều natri trong cơ thể sẽ gây ra tình trạng giữ nước và giữ muối nhiều hơn dẫn đến sưng phù, tăng huyết áp rất nguy hiểm. Ngoài ra bạn cũng cần giảm lượng chất béo trong khẩu phần ăn của mình
Bị thận hư nên ăn gì để đủ albumin
Albumin là protein có nhiều nhất trong thành phần của các chất hòa tan của huyết tương. Bệnh nhân bị hội chứng thận hư có lượng protein thấp kéo theo chỉ số albumin giảm. Vì vậy xây dựng chế độ ăn cho người bị thận hư cần đảm bảo cung cấp đầy đủ protein và albumin không bị thất thoát quá nhiều. Dưới đây là một số gợi ý thực phẩm nên ăn
Protid
Nhu cầu về protid ở bệnh nhân tăng do đã có 1 lượng lớn thất thoát qua đường tiểu. Tuy nhiên bạn cũng không nên ăn quá nhiều đạm vì có thể làm cầu thận bị xơ hóa dẫn đến suy thận
1 Người trung bình sẽ cần khoảng 1g/kg/ngày. Đối với bệnh nhân bị thận hư thì 1 ngày sẽ cần 1g/kg cộng thêm lượng protein bị mất qua nước tiểu trong 24h. Trong số đó ⅔ sẽ là đạm động vật có giá trị sinh học cao từ thịt, tôm, cá, trứng, sữa và ⅓ còn lại là đạm từ thực vật như gạo, đậu đỗ, lúa mì…
Nếu bệnh nhân không bị tăng ure máu thì cần tăng lượng protid trong khẩu phần ăn lên 2g/kg/ngày. Nếu bệnh nhân bị suy thận thì chế độ ăn sẽ giảm protid theo mức độ suy thận.
Sữa tách béo, cá nạc, thịt nạc, cua là những thực phẩm giàu đạm, ít mỡ, ít cholesterol nên bạn cần bổ sung cho bữa ăn.
Vitamin, khoáng chất
Người bị yếu thận nên bổ sung các loại vitamin và khoáng chất, nhất là vitamin D và sắt. Những thực phẩm giàu vitamin C, beta carotene, vitamin A, selenium như rau xanh, hoa quả chín nên được bổ sung vì chúng có tác dụng chống oxy hóa, bảo vệ chức năng thận
Chất béo
Nên ăn chất béo từ thực vật như dầu đậu tương, dầu lạc, dầu vừng, dầu hạt cải thay thế cho mỡ động vật. Nên chế biến món ăn bằng cách luộc, hấp, hạn chế chiên xào nhiều dầu mỡ.
Đường bột
Cần đảm bảo lượng tinh bột và đường trong khoảng 35kcal/kg/ngày từ gạo, khoai, mì, bánh kẹo
Nước
Công thức tính lượng nước cần bổ sung trong ngày cho người bị thận hư bằng lượng nước tiểu + 500ml chất lỏng bao gồm nước, nước canh, trái cây…Ngoài ra tùy thuộc vào mức độ phù, ứ nước, lượng nước tiểu sản xuất mà người bệnh cần hạn chế nước uống trong khoảng 500-700ml mỗi ngày
Một số món ăn cho người bị thận hư
Cháo thịt nạc, phở thịt nạc, miến, bắp cải nhồi thịt hấp, thịt nạc luộc, trứng luộc, đậu phụ sốt cà chua, bí xanh luộc, su su luộc, cá chép hấp, gà luộc, cá kho, rau cải luộc, tôm rang, khoai lang luộc, bột sắn…
Thận hư không nên ăn gì
Bệnh nhân cần hạn chế các thực phẩm dưới đây:
- Phô mai
- Thực phẩm có hàm lượng natri cao như giăm bông, thịt xông khói, đồ đông lạnh, xúc xích, thịt cá đóng hộp, rau ngâm, cá hồi muối, khoai tây chiên, bỏng ngô. Ngoài ra một số loại gia vị cũng chứa nhiều natri như bột ngọt, nước sốt, dầu oliu, dưa chua, mù tạt, dầu hào, nước tương…
- Hạn chế thực phẩm giàu chất béo như đồ chiên xào, dầu thừa, mayonnaise.
- Nếu một mặt hàng thực phẩm có ít hơn 140 mg natri mỗi khẩu phần, thì đó là thực phẩm có lượng natri thấp. Tìm kiếm thực phẩm có 20% DV natri hoặc ít hơn. Điều rất quan trọng là hỏi bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng thận về lượng protein, natri và chất lỏng bạn nên tiêu thụ.
