Cách xây dựng mô hình vườn ao chuồng (VAC) hiệu quả

Xây dựng mô hình vườn ao chuồng hiệu quả là giải pháp kinh tế được xem là xu hướng phát triển tất yếu và bền vững ở khu vực nông thôn. Mô hình vườn ao chuồng cũng như các biến thể như vườn ao chuồng ruộng, vườn ao hồ, vườn ao chuồng rừng…đã và đang được rất nhiều địa phương áp dụng và thu được những tín hiệu tích cực

Mô hình vườn ao chuồng (VAC) là gì

Mô hình vườn ao chuồng viết tắt là VAC là mô hình trang trại quen thuộc của nhiều hộ dân. Trong đó:

• Vườn: chỉ hoạt động trồng trọt trong vườn nhà, trên đồng, nương rẫy hoặc mở rộng ra là trồng rừng
• Ao: chỉ các hoạt động đánh bắt, nuôi trồng thủy hải sản trong ao, hồ, sông suối hoặc biển với các loại hải sản như cá, tôm, cua…
• Chuồng: chỉ hoạt động chăn nuôi gia súc, gia cầm như lợn, bò, gà, vịt…

Khi kết hợp với nhau, mô hình Vườn – Ao – Chuồng là mô hình thâm canh sinh học cao tạo nên một hệ thống canh tác tổng thể, các tài nguyên được tận dụng triệt để nhằm đạt hiệu quả kinh tế cao nhất với mức đầu tư thấp nhất.

Xây dựng mô hình vườn ao chuồng hiệu quả cũng góp phần bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe của những người xung quanh

Các biến thể của mô hình VAC

VACR (Vườn – Ao – Chuồng – Ruộng)

Đây là mô hình kinh tế trang trại kết hợp với chăn nuôi gia súc, gia cầm, thủy hải sản với trồng cây ăn quả, lúc nước. Các tỉnh miền tây và đồng bằng sông Cửu Long là những địa phương triển khai mô hình này rất thành công

Vườn – Ao – Chuồng – Rừng

Mô hình kinh tế này cũng được nhiều nông dân các tỉnh vùng núi áp dụng triệt để. Việc xây dựng và phát triển mô hình trang trại theo hướng tổng hợp này đã giúp nhiều gia đình xóa đói, giảm nghèo, có nguồn thu nhập ổn định

Mô hình trang trại trên cát

Cũng lấy nền móng từ mô hình VAC, nhưng điểm khác biệt là địa điểm nuôi trồng được thực hiện hoàn toàn trên cát. Đây là mô hình được người dân Quảng Bình áp dụng rất thành công, mỗi năm, người nông dân nuôi tôm kết hợp chăn nuôi gia súc, gia cầm và nuôi cá có thể đạt doanh thu cả chục tỷ động.

Mô hình trang trại khép kín

Bên cạnh các mô hình tổng hợp thì có một mô hình kinh tế cũng hiệu quả không kém khác là mô hình trang trại khép kín trồng cỏ, nuôi bò và trùn quế. Trùn quế vừa làm thức ăn cho bò, vừa có thể được sử dụng làm phân bón giúp tăng năng suất cây trồng

Cách xây dựng mô hình vườn ao chuồng hiệu quả

Để xây dựng mô hình VAC hiệu quả, bà con cần chú ý thực hiện đủ 5 bước rất quan trọng bao gồm

Thiết kế tổng thể trang trại

Thiết kế tổng thể thực chất là quá trình xác định quy hoạch tổng thể của trang trại sao cho phân bố được các nguồn tài nguyên đất đai, nước tưới tiêu một cách hợp lý, tiện dụng để sử dụng. Người nông dân cũng cần xác định được giống cây trồng và vật nuôi phù hợp với điều kiện tự nhiên. Ưu tiên lựa chọn những giống mới, có năng suất và hiệu quả kinh tế cao

Xác định thời vụ gieo trồng, thả cá, lên kế hoạch mua côn giống, vật tư, các dụng cụ cần thiết để xây dựng trang trại cũng là những điều cần lưu ý thực hiện

Xây dựng hệ thống đường đi và hàng rào bảo vệ

Sau khi xây dựng chuồng trại thì việc xây dựng đường đi rất quan trọng. Việc này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như quy mô trang trại, khả năng cơ giới hóa, nhu cầu vận chuyển…

Nếu quy mô trang trại lớn, nhu cầu sử dụng phương tiện cơ giới hóa nhiều thì cần làm đường đủ lớn để xe cộ lưu thông tốt. Nếu quy mô trang trại nhỏ, sử dụng phương tiện thô sơ để vận chuyển, đi lại thì chỉ cần làm đường rộng vừa đủ

Hàng rào bảo vệ có thể được làm bằng cách trồng cây, xây tường, lưới sắt kiên cố phụ thuộc vào nhu cầu vào điều kiện cụ thể của mỗi trang trại

Đào ao

Bà con phải xác định được kiểu và dạng ao nuôi trồng thủy sản phù hợp với địa hình và quy mô sản xuất. Có hai dạng là ao đơn và hệ thống ao nối tiếp nhau tạo thành chuỗi ao. Kích thước ao xây dựng tùy thuộc vào mục đích sản xuất, loại cá muốn nuôi và quỹ đất đang có của gia đình

Xây dựng chuồng trại

Vị trí đặt chuồng trại cần đảm bảo vệ sinh, không làm ảnh hưởng đến khu vực dân cư sinh sống, thuận tiện để tưới tiêu, vệ sinh chuồng trại. Chuồng trại có thể đặt gần ao, dưới tán cây, kích thước xây dựng phụ thuộc vào vật nuôi, con giống. Thiết kế chuồng trại phải có khu vực ủ phân, chuồng phải có máng ăn, chỗ đựng nước uống

Xây dựng vườn cây

Sau khi các hạng mục chuồng trại và ao đã xây dựng xong thì đến giai đoạn xây dựng vườn cây. Hạng mục này bao gồm phân chia lô, thửa và vị trí trồng các loại cây. Chia cây định trồng thành cây hàng năm, cây lâu năm. Lên kế hoạch trồng xen, trồng gối các loại cây khác nhau để tận dụng thời gian và không gian từ đó cho năng suất tối ưu

Chi phí xây dựng mô hình vườn ao chuồng

Việc xây dựng mô hình vườn ao chuồng hiệu quả cần tối ưu được chi phí bỏ ra. Các khoản chi phí xây dựng bao gồm:

• Chi phí xây dựng và lắp đặt: san lấp mặt bằng, xây dựng các hạng mục chuồng trại, hàng rào, hệ thống xử lý nước, xây dựng nhà kho…
• Chi phí máy móc, thiết bị: máy bơm nước, máy phát điện, máy cắt cỏ, máy trộn thức ăn, hệ thống phòng cháy, chữa cháy cộng thêm khoản chi phí khấu hao thiết bị hàng năm
• Chi phí quản lý dự án: chi phí tổ chức chọn nhà thầu, chi phí nghiệm thu, bàn giao công trình, chi phí thẩm định, báo cáo, chi phí thiết kế…
• Chi phí mua con giống, cây giống
• Chi phí nhân công vận hành
• Các khoản chi phí khác: bảo hiểm, kiểm toán, lập báo cáo đánh giá tác động môi trường

Như vậy mô hình vườn ao chuồng hiệu quả đóng vai trò quan trọng trong sự thúc đẩy sự phát triển nông nghiệp, tạo công ăn việc làm và thu nhập ổn định cho người dân. Để thành công với mô hình VAC, bà con cần tìm hiểu kỹ, có thể nhờ sự tư vấn của các cán bộ, người có chuyên môn để có sự chuẩn bị tốt nhất.