Sản phẩm nhựa, đặc biệt là túi nilon có mặt ở khắp nơi, chúng ta sử dụng chúng mỗi ngày ở nhà, ở trường, ở văn phòng và mang chúng đi mọi nơi. Tác hại của bao bì ni lông đang hiện hữu và ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường và sức khỏe. Đáng buồn thay là chúng ta đang quá phụ thuộc vào sự tiện lợi của các sản phẩm nhựa như túi nilon, cốc nhựa, ống hút nhựa…
Nội dung bài viết
Túi ni lông được sử dụng từ khi nào
Khoảng 50 năm về trước, bao bì nilon là rất hiếm và việc tạo ra túi nilon được cho là một phát minh tuyệt vời. Polyetylen (loại nhựa phổ biến nhất được sử dụng cho túi dùng một lần) lần đầu tiên được tạo ra vào năm 1898 nhưng mãi đến giữa những năm 1950, người ta mới phát minh ra loại polyetylen mật độ cao. Polyetylen mật độ cao là công cụ đột phá cho phép sản xuất bao bì nhựa giá rẻ
Phát minh tưởng chừng đơn giản này đã thay đổi cách chúng ta mua sắm và có những hậu quả không thể tưởng tượng được đối với môi trường tự nhiên của chúng ta. Bạn có thể tìm hiểu thêm thực trạng sử dụng túi nilon hiện nay để thấy nhu cầu và số lượng túi khủng khiếp như thế nào
Trước túi nhựa, đã có giấy. Túi giấy hoạt động nhưng chúng không dễ mang theo và bền được như túi nhựa. Phần quan trọng nhất của giấy là sản xuất đắt hơn nhựa. Mặc dù chúng ta thấy những nhược điểm của túi nhựa ngày nay, nhưng bạn có thể thấy tại sao tại thời điểm chúng được sử dụng nhanh chóng như vậy.
Tác hại của bao bì ni lông
Bài viết này nhấn mạnh 10 tác hại của rác thải nhựa đến kinh tế, xã hội, sức khỏe, môi trường và cuộc sống của chúng ta
Cái chết của động vật
Túi nhựa giết chết khoảng 100.000 động vật hàng năm. Nhiều động vật, bao gồm cá voi, cá heo, rùa, chim cánh cụt và cá heo ăn túi nhựa khi chúng nhầm đó là thức ăn. Ví dụ, rùa biển nhầm túi mua sắm nhựa nổi là sứa. Những con rùa biển này có nguy cơ tuyệt chủng một phần vì tiêu thụ quá nhiều nhựa. Nhựa không thể được tiêu hóa đúng cách và do đó sẽ tích tụ trong dạ dày dẫn đến cái chết của động vật.
Thậm chí tệ hơn, nhựa ăn vào sẽ còn nguyên vẹn ngay cả sau khi động vật chết bị phân hủy. Điều đó có nghĩa là một động vật khác có thể ăn nó và cuối cùng phải chịu hậu quả tương tự.
Bao bì ni lông không phân hủy sinh học
Nhựa có thể mất tới 2000 năm để phân hủy hoàn toàn. Trong thực tế, tất cả các loại nhựa đã được sản xuất vẫn còn tồn tại trong môi trường. Điều đó có nghĩa là bạn sẽ không bao giờ sống để thấy sự phân hủy của nhựa.
Túi nhựa được làm từ các sản phẩm dầu khí
Sản xuất nhựa mất 60 – 100 triệu thùng dầu từ kho dự trữ xăng dầu thế giới. Do đó, nhựa đóng góp đáng kể vào sự cạn kiệt nguồn tài nguyên quý giá này, khiến giá các sản phẩm dầu mỏ tăng lên mỗi ngày.
Gói bảo quản thực phẩm bằng nhựa có hóa chất độc hại.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các bữa ăn được ăn hoặc hâm nóng trong bao bì nhựa dẫn đến sự phát triển của loét, hen suyễn, béo phì và một số bệnh ung thư. Điều này được cho là do túi nhựa có một số hóa chất sẽ trộn với thức ăn khi đun nóng. Một trong những hóa chất này là Bisphenol-A (BPA).
Tác hại của bao bì ni lông chứa BPA còn làm suy yếu sự phát triển và chức năng sinh sản của động vật. Các nghiên cứu cũng cho thấy người bị nhiễm nhiều BPA có nguy cơ cao mắc các bệnh như tiểu đường, nhiễm độc gan, bệnh tim và ảnh hưởng đến não
Hóa chất độc hại được phát hành trong quá trình sản xuất bao bì nilon
Thành phần của túi nhựa bao gồm rất nhiều chất độc thần kinh, gây ung thư và các hóa chất gây rối loạn nội tiết tố. Một số hóa chất này cũng được phát thải dưới dạng sản phẩm phụ của sản xuất nhựa. Khi được phát thải, cuối cùng chúng kết thúc trong hệ sinh thái của chúng ta thông qua ô nhiễm đất, nước và không khí.
Túi nilon khiến trẻ bị biến chứng phổi
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, khi phụ nữ mang thai tiếp xúc với Phthalates và BPA nồng độ cao, là những hợp chất hóa học có trong nhựa, họ có thể sinh ra những đứa trẻ có vấn đề về phổi.
Những đứa trẻ này cũng có thể có nguy cơ cao mắc bệnh hen suyễn sau này trong cuộc sống. Hơn nữa, trẻ em tiếp xúc với các hóa chất này có liên quan đến việc tăng kháng insulin và huyết áp cao. Theo Đại học Y khoa New York, vấn đề này góp phần lớn trong sự bùng phát bệnh béo phì ở trẻ em và bệnh tiểu đường. Nó cũng có liên quan đến các biến chứng về thận và tim.
Tác hại của bao bì nilon ảnh hưởng đến sinh sản ở phụ nữ
Một số hóa chất được sử dụng trong sản xuất bao bì ni lông, đặc biệt là BPA, hoạt động giống như estrogen. Về lâu dài, các hóa chất này có thể cản trở sự cân bằng nội tiết tố ở phụ nữ và ảnh hưởng đến sinh sản. Hơn nữa, các nghiên cứu đã liên kết BPA với ung thư vú ở động vật. Hóa chất này cũng có liên quan đến các vấn đề về tuyến giáp và rối loạn thần kinh ở người.
Nhựa có thể làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới
Trong khi các hóa chất liên quan đến nhựa phần lớn ảnh hưởng đến phụ nữ và trẻ em, nam giới cũng có nguy cơ. Theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới, những người đàn ông thường xuyên tiếp xúc với phthalates và BPA có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt cao hơn. Những hóa chất này cũng có thể làm suy yếu sức khỏe sinh sản của họ
Túi nhựa dẫn đến ô nhiễm nước ngầm
Các túi nhựa trong bãi rác thường sẽ giải phóng các hóa chất thấm vào lòng đất, kết thúc vào các hồ chứa nước ngầm. Sau đó, tác động bất lợi của nhựa sẽ được truyền qua mặt đất đến cơ thể chúng ta thông qua các loại cây chúng ta tiêu thụ và nước chúng ta uống.
Trong khi nhiều người trong chúng ta tin rằng nước ngầm là an toàn để uống, sự thật không phải như vậy. Do đó, tránh uống nước ngầm trừ khi nó đã được xử lý sạch. Nếu không, bạn sẽ ăn nhiều chất độc hại.
Ô nhiễm nhựa phá vỡ chuỗi thức ăn tự nhiên
Tác hại của bao bì ni lông ảnh hưởng đến trật tự tự nhiên. Điều này là do tác động có hại của nó đến bất kỳ động vật hoặc thực vật nào trong chuỗi thức ăn, từ động vật trên cạn lớn đến sinh vật phù du siêu nhỏ.
Nhựa có thể ảnh hưởng trực tiếp đến các sinh vật này khi chúng ăn chất độc nhựa. Nó cũng có thể ảnh hưởng đến chúng một cách gián tiếp khi thiếu thức ăn sau khi nhựa đã giết chết các sinh vật trong chuỗi thức ăn.
Với 10 tác hại của bao bì ni lông vừa để cập sẽ đủ để thấy sự cần thiết của việc cấm sử dụng túi nilon và các bao bì nhựa trong tương lai. Hiện một số quốc gia đã thực hiện được việc này nhưng cần nhiều các quốc gia thực hiện hơn nữa trước khi thế giới ngập trong rác thải nhựa
Thực trạng sử dụng túi ni lông hiện nay
Trên thế giới
Mỗi năm, trên thế giới có hàng tỷ túi nilon sử dụng 1 lần được sử dụng tương đương với 2 triệu túi mỗi phút. Đây là con số quá khủng khiếp về thực trạng sử dụng túi ni lông hiện nay. Các quốc gia khác nhau có mức độ sử dụng khác nhau, nhưng toàn bộ thế giới phải cam kết giảm mức sử dụng này
Có rất nhiều vấn đề liên quan đến túi nilon nên đây là lý do tại sao các lệnh cấm hoặc tăng phí môi trường được áp dụng tại nhiều quốc gia. Sớm nhất là ở Đan Mạch bắt đầu từ năm 1993, điều này làm cho việc sử dụng túi nilon giảm 60% khá nhanh chóng
Giải pháp ở Ireland năm 2002 có lẽ được biết đến nhiều nhất, người tiêu dùng sẽ phải bỏ tiền mua túi dẫn đến việc giảm 90% lượng túi được sử dụng và lượng rác thải nhựa cũng giảm đáng kể. Đến năm 2007, việc sử dụng đã tăng trở lại, dẫn đến sự tăng giá của túi
Ireland và Đan Mạch chỉ là hai ví dụ thành công và nhiều quốc gia khác trên thế giới đang theo sau. Liên minh châu Âu sẽ yêu cầu giảm 80% túi nhựa vào năm 2019.
Ở Việt Nam
Thực trạng sử dụng túi ni lông hiện nay cũng đang rất đáng báo động. Mỗi năm, nước ta sử dụng hơn 30 tỷ túi nilon, trung bình mỗi ngày 1 gia đình dùng 4 túi. Đáng chú ý, chỉ có 17% túi nhựa được tái sử dụng. Đây là phát biểu của bà Dương Thị Phương Anh thuộc Viện Chiến lược và Chính sách về Tài nguyên và Môi trường
Túi nhựa, sau khi được xử lý như rác, có thể gây ô nhiễm nghiêm trọng và ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Khối lượng rác thải lớn đổ ra biển, chủ yếu là rác thải nhựa. Khối lượng chất thải nhựa ước tính khoảng 140 triệu tấn, tăng 10 triệu tấn mỗi năm.
Theo các nhà khoa học thuộc Viện Nghiên cứu Quản lý Biển và Quần đảo thuộc Cục Quản lý Biển và Quần đảo Việt Nam, hàng năm Việt Nam thải 0,28-0,73 triệu tấn chất thải nhựa vào đại dương, chiếm 6% tổng khối lượng thế giới.
Thống kê từ Hiệp Hội Nhựa Việt Nam thì năm 1990, mỗi người Việt Nam tiêu thụ 3,8kg nhựa mỗi năm, nhưng 25 năm sau, con số này đạt 41kg.
Bộ Tài nguyên và Môi trường (MONRE) ước tính rằng khoảng 80 tấn chất thải nhựa và túi được vứt đi mỗi ngày tại Hà Nội và TP HCM cộng lại. Về mặt tích cực, Việt Nam đã nỗ lực quản lý phế liệu nhựa nhập khẩu cũng như giám sát sản xuất và tiêu thụ nhựa.
Giải pháp giảm thiểu sử dụng túi nilon và rác thải nhựa
Dưới đây là 7 cách đơn giản mà ai cũng có thể làm được. Nhiều người cùng làm những việc nhỏ nhỏ sẽ tạo ra một tác động tích cực đến môi trường.
- Hạn chế mua các mặt hàng được đóng gói bằng nhựa, thay vào đó bạn nên mua các sản phẩm được đóng gói bằng lọ thủy tinh, giấy, lá…
- Sử dụng túi vải để đựng đồ khi đi chợ, đi mua sắm
- Không sử dụng nước đóng chai, bạn có thể mang theo cốc hoặc chai của mình để đựng nước, sau đó tái sử dụng lại
- Tái sử dụng các chai nhựa, túi nilon thay vì mua mới
- Hãy nói với nhân viên bán hàng là bạn không cần túi nilon nếu không cần thiết
- Mặc quần áo được làm từ chất liệu tự nhiên
- Hạn chế mang đồ ăn về vì bạn sẽ phải sử dụng hộp nhựa, túi, thìa nhựa…
Như vậy để giải quyết thực trạng sử dụng túi ni lông hiện nay không phải là điều quá khó. Quan trọng là bạn có dám thay đổi hay không thôi. Cùng với việc nâng cao ý thức, thay đổi thói quen tiêu dùng thì những biện pháp nặng như cấm sử dụng túi nilon hay tăng phí bảo vệ môi trường là các giải pháp thiết thực
