Ô nhiễm môi trường và tài nguyên thiên nhiên như nước, không khí hoặc đất với các chất ô nhiễm khác nhau được gọi chung là ô nhiễm môi trường. Tác hại và hậu quả của ô nhiễm môi trường rất khó lường, có thể phá hủy nhiều hệ sinh thái khác nhau. Ô nhiễm môi trường có tác động xấu đến cả con người và các loài sinh vật
Nội dung bài viết
Các dạng ô nhiễm môi trường phổ biến
- Ô nhiễm môi trường nước
- Ô nhiễm môi trường đất
- Ô nhiễm không khí
- Ô nhiễm tiếng ồn
- Ô nhiễm ánh sáng
- Ô nhiễm nhiệt
- Ô nhiễm phóng xạ
Vấn đề ô nhiễm lan rộng trong môi trường gây ra các tác động vật lý và sinh học thay đổi từ nhẹ đến nghiêm trọng. Nhìn các dạng ô nhiễm có liên quan mật thiết đến nhau. Ví dụ ô nhiễm đất có thể dẫn đến ô nhiễm nước và không khí. Ngược lại nguồn nước bị ô nhiễm cũng ảnh hưởng đến chất lượng đất và không khí
Hậu quả của ô nhiễm môi trường đất
Gây ảnh hưởng đến nguồn nước ngầm
Tùy thuộc vào đất và liệu các hóa chất được xử lý không đúng cách trên đất, hóa chất có thể ngấm trong nước ngầm. Quá trình này được gọi là thẩm thấu. Nó có thể xảy ra ở các trang trại, khu công nghiệp và bãi rác
Gây ra hiện tượng phú dưỡng
Hóa chất như nitơ được sử dụng thường xuyên trong các trang trại. Chỉ một phần nhỏ các chất dinh dưỡng cuối cùng có lợi cho cây trồng. Phần còn lại thường được thải vào nước – sinh sống bởi cá, tảo và các dạng sống khác. Nước giàu chất dinh dưỡng làm cạn kiệt hầu hết oxy trong nước khiến các động vật sống dưới nước không có oxy để thở.
Mất lớp đất mặt
Khi phân bón hóa học và thuốc trừ sâu được sử dụng để duy trì sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng thì các thành phần lớp đất mặt bị thay đổi. Đất trở nên dễ bị các loài nấm gây hại và bắt đầu xói mòn
Thay đổi môi trường sống
Khi nạn phá rừng và xói mòn đất diễn ra, động vật buộc phải di chuyển để tìm nơi trú ẩn và thức ăn. Đối với một số động vật, sự thay đổi là quá đột ngột và điều này đã dẫn đến cái chết của chúng. Kết quả là một số loài có nguy cơ tuyệt chủng cao hơn.
Ảnh hưởng đến sức khỏe con người
Tác hại của ô nhiễm môi trường đất không chỉ ảnh hưởng đến sinh vật mà chính chúng ta cũng đang phải gánh chịu hậu quả. Một số hậu quả tiềm ẩn bao gồm dị tật bẩm sinh, sự phát triển của rối loạn hô hấp, bệnh ngoài da và ung thư. Hầu hết trong số này phát triển sau khi tiếp xúc với chất thải từ ngộ độc nước và ô nhiễm đất.
Ô nhiễm đất cũng có liên quan đến chậm phát triển ở trẻ em. Các hóa chất thường được tìm thấy trong đất và nước bị ô nhiễm, chẳng hạn như chì có thể ảnh hưởng đến sự phát triển nhận thức của trẻ con ngay cả khi mức độ phơi nhiễm rất thấp.
Hậu quả của ô nhiễm môi trường nước
Gây ra nhiều loại bệnh tật
Ở người uống hoặc sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm dưới bất kỳ hình thức nào đều có nhiều tác động tai hại đối với sức khỏe của chúng ta. Nó gây ra bệnh thương hàn, bệnh tả, viêm gan và các bệnh ngoài da khác.
Phá hủy hệ sinh thái
Để phát triển mạnh, các hệ sinh thái cần dựa vào một mạng lưới phức tạp các chuỗi thức ăn từ thực vật đến động vật, vi sinh vật. Tất cả đều có mối tương tác trực tiếp hoặc gián tiếp. Tác hại đối với bất kỳ sinh vật nào trong số này có thể tạo ra hiệu ứng dây chuyền, làm suy yếu toàn bộ môi trường nước.
Khi ô nhiễm nước gây ra tảo nở hoa trong hồ hoặc môi trường biển, sự tăng sinh của các chất dinh dưỡng mới sẽ kích thích sự phát triển của thực vật và tảo, từ đó làm giảm nồng độ oxy trong nước. Sự thiếu hụt oxy này, được gọi là phú dưỡng, làm nghẹt thực vật và động vật và có thể tạo ra các vùng chết.
Trong một số trường hợp nhất định, những loài tảo gây hại này cũng có thể tạo ra độc tố thần kinh ảnh hưởng đến động vật hoang dã, từ cá voi đến rùa biển.
Hóa chất và kim loại nặng từ nước thải công nghiệp và thành phố cũng làm ô nhiễm đường thủy. Những chất gây ô nhiễm này độc hại đối với đời sống thủy sinh, thường xuyên nhất là làm giảm tuổi thọ của sinh vật và khả năng sinh sản
Rác thải bị thải ra biển gây ô nhiễm nguồn nước biển làm chết nhiều loài động vật sống ở đây. Chúng bị mắc kẹt trong các chai nhựa lọ nhựa, mảnh nhựa nhỏ làm cho chúng không thể ăn được và đói đến chết.
Hậu quả của ô nhiễm môi trường không khí
Tác hại của ô nhiễm môi trường không khí chủ yếu gây ảnh hưởng đến sức khỏe của con người. Các chất ô nhiễm có kích thước cực nhỏ có thể xâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp và tuần hoàn trong cơ thể làm hỏng phổi, tim và não
Sức khỏe thể chất và tâm lý của chúng ta bị ảnh hưởng khác nhau bởi loại ô nhiễm không khí mà chúng ta tiếp xúc. Có nhiều cơ quan và chức năng cơ thể có thể bị tổn hại, hậu quả bao gồm:
- Bệnh đường hô hấp
- Tổn thương tim mạch
- Mệt mỏi
- Đau đầu, lo lắng
- Kích thích mắt, mũi và họng
- Tác động xấu đến cơ quan sinh sản
- Tác động đến gan, lá lách và máu
- Tổn thương hệ thần kinh
Ô nhiễm không khí có liên quan chặt chẽ với biến đổi khí hậu. Đáp ứng các mục tiêu của Thỏa thuận Paris để chống biến đổi khí hậu có thể cứu sống khoảng một triệu người mỗi năm trên toàn thế giới vào năm 2050 thông qua việc giảm ô nhiễm không khí.
Cuối cùng hậu quả của ô nhiễm môi trường ánh sáng, tiếng ồn, phóng xạ, nhiệt gây ra nhiều tác hại khó lường như che khuất tầm nhìn, stress, ảnh hưởng đến các giác quan, ảnh hưởng đến thần kinh…
Cháy rừng Amazon vừa rồi đã gây ra thiệt hại tồi tệ đến môi trường sống của sinh vật
Gần đây nhất nhà máy bóng đèn Rạng Đông cháy cũng ảnh hưởng dữ lắm
Vì sao ô nhiễm môi trường mang tính toàn cầu
tại sao ô nhiễm môi trường bùng nổ dân số