Bài viết này cung cấp thông tin chỉ số Creatinin là gì, xét nghiệm định lượng creatinin để làm gì, creatinin bình thường là bao nhiêu và creatinin thấp có nguy hiểm không
Nội dung bài viết
Creatinin là gì?
Creatinine là một sản phẩm thải ra từ sự hao mòn thông thường trên cơ bắp của cơ thể. Mọi người đều có creatinine trong máu.
Thận duy trì creatinin máu trong một phạm vi bình thường. Creatinine đã được tìm thấy là một chỉ số khá đáng tin cậy về chức năng thận. Mức độ creatinin tăng cao biểu thị chức năng thận bị suy yếu hoặc bệnh thận.
Khi thận bị suy yếu vì bất kỳ lý do nào, mức độ creatinin trong máu sẽ tăng lên do độ thanh thải creatinin của thận kém. Do đó, nồng độ creatinin cao bất thường cảnh báo về sự trục trặc hoặc suy thận có thể xảy ra. Chính vì lý do này mà các xét nghiệm creatinin máu tiêu chuẩn thường được thực hiện để kiểm tra lượng creatinin trong máu.
Một thước đo chính xác hơn của chức năng thận có thể được ước tính bằng cách tính toán bao nhiêu creatinin được đào thải khỏi cơ thể bởi thận. Điều này được gọi là độ thanh thải creatinin và nó ước tính tốc độ lọc của thận (tốc độ lọc cầu thận, hoặc GFR).
Nồng độ creatinin trong cả nước tiểu và máu được xác định và so sánh. Độ thanh thải creatinin bình thường cho phụ nữ khỏe mạnh là 88-128 mL/phút. và 97 đến 137 mL/phút. ở nam giới (mức độ bình thường có thể thay đổi một chút giữa các phòng thí nghiệm).
Mức độ urê trong máu (BUN) là một chỉ số khác về chức năng thận. Urê cũng là một sản phẩm phụ trao đổi chất có thể tích tụ nếu chức năng thận bị suy giảm. Tỷ lệ BUN-creatinine thường cung cấp thông tin chính xác hơn về chức năng thận và nguyên nhân cơ bản có thể có của nó so với mức độ creatinin đơn thuần. BUN cũng tăng khi mất nước.
Định lượng creatinin là gì
Xét nghiệm định lượng creatinin trong máu thường được dùng để chẩn đoán suy giảm chức năng thận. Việc làm này có thể được thực hiện 1 cách thường xuyên như là một phần trong những xét nghiệm cơ bản về hóa sinh trong cơ thể.
Ngoài ra khi bạn có những bệnh lý cấp tính hoặc bác sĩ có nghi ngờ về chức năng thận của bạn thì xét nghiệm creatinin máu là điều cần thiết. Những yếu tố ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm creatinin bao gồm:
Một số loại thuốc khiến nồng độ creatinin trong máu tăng lên như thuốc cao huyết áp, aminoglycosides, thuốc hóa trị kim loại nặng các loại thuốc gây độc cho thận khác như cephalosporin
Chấn thương cơ làm tăng creatinin trong máu và mang thai khiến nồng độ chất này thấp hơn
Creatinin bình thường là bao nhiêu
Mức độ creatinin bình thường trong máu là khoảng 0,6 đến 1,2 miligam (mg) mỗi deciliter (dL) ở nam giới trưởng thành và 0,5 đến 1,1 miligam mỗi decilit ở nữ giới trưởng thành. (Trong hệ thống số liệu, một miligam là một đơn vị trọng lượng bằng một phần nghìn gam và một decilit là một đơn vị thể tích bằng một phần mười lít.)
Ngoài ra chỉ số creatinin còn phụ thuộc vào độ tuổi, giới tính, kích thước cơ thể của bạn
Chỉ số creatinin cao hơn bình thường là khi nào
Một người được coi là có chỉ số creatinin cao hơn bình thường là khi
- Người đó chỉ có một quả thận có thể có mức bình thường khoảng 1,8 hoặc 1,9 mg
- Mức độ creatinine đạt 2.0 trở lên ở trẻ sơ sinh và 5.0 trở lên ở người lớn có thể cho thấy suy thận nặng.
Lọc máu là điều cần thiết để loại bỏ chất thải từ máu dựa trên cân nhắc bao gồm BUN, mức độ creatinin, mức kali và lượng chất lỏng mà bệnh nhân đang giữ lại
Những triệu chứng có thể nhận biết 1 người có mức creatinin máu cao là:
- Cảm thấy cơ thể bị mất nước
- Mệt mỏi
- Sưng, phù
- Khó thở
- Các triệu chứng không đặc hiệu như buồn nôn, khô da, bệnh thần kinh…
Creatinin thấp có nguy hiểm không
Thông thường, creatinine thấp có nghĩa là có quá ít creatine được sản xuất trong cơ thể. Trạng thái này sẽ liên quan đến gan, cơ bắp hoặc chế độ ăn uống.
Mức độ thấp của chất thải creatinin trong cơ thể có thể là một dấu hiệu cho thấy gan hoặc cơ bắp không hoạt động tốt. Ngoài ra mức độ creatinin thấp là một dấu hiệu mất khối lượng cơ bắp khi người già hoặc đó là một tình trạng tạm thời trong khi mang thai, thời gian bị bệnh và cũng có thể là do suy dinh dưỡng.
Vấn đề về gan
Creatine được tạo ra ở gan và một lá gan không khỏe mạnh không hoạt động đúng sẽ không thể tạo ra lượng creatinin bình thường.
Đối với bệnh gan mạn tính, có thể giảm 50% trong sản xuất creatine. Điều này có nghĩa là sẽ có nồng độ creatinin trong máu thấp hơn, có thể được kiểm tra bằng xét nghiệm máu đơn giản gọi là xét nghiệm creatinin huyết thanh.
Giảm lượng cơ bắp
Mức độ creatinin thường được liên kết với khối lượng cơ bắp hoặc số lượng cơ bắp trong cơ thể, có thể giảm theo tuổi tác hoặc bệnh tật. Mức độ thấp có thể chỉ ra rằng cơ bắp kém mạnh mẽ hoặc đang xấu đi, ví dụ với một bệnh như loạn dưỡng cơ (MD). Người lớn tuổi thường mất một số khối cơ theo tuổi và điều này thường không phải là vấn đề y tế nghiêm trọng.
Chế độ ăn
Mặc dù creatine được tạo ra tự nhiên trong cơ thể, một lượng nhỏ đến từ thực phẩm, do đó mức độ creatinine thấp có thể liên quan đến chế độ ăn uống. Creatine chủ yếu được tìm thấy trong thịt, vì vậy những người theo chế độ ăn chay hoặc ít protein có khả năng có mức độ thấp hơn so với những người ăn thịt.
Mang thai
Mang thai thường là một nguyên nhân của mức độ creatinin thấp, vấn đề này sẽ trở lại bình thường sau khi người phụ nữ đó sinh con
Tôi đo creatinin được 1 có bình thường không
Chỉ số của tôi hơi thấp nên tôi đang lo đây
tại sao creatinin không phải là tiêu chuẩn vàng để đánh giá mức lọc cầu thận
creatinin được tổng hợp ở đâu
đổi creatinin từ micromol/l sang mg/dl như thế nào